Toplu yaşam alanlarında ve sitelerde çalışan personellerin ve yönetimlerinin Yeni Korona Virüse (2019-nCoV) karşı bazı önlemleri almaları gerekmektedir. Virüsün Türkiye’ye Sağlık Bakanlığının aldığı tedbirlerle 2-3 ay sonra girmiş olması dahi alınacak tedbirlerin önemini en açık şekilde vurgulamaktadır. Bu aşamadan sonra sadece Resmi Kurumların alacağı tedbirler yeterli olmayacaktır. Bireyler, aileler, kurumlar ve şirketler açısından da alınabilecek önlemler vardır.   

 

Bu yazının yazılmaya başladığı sırada 2019-nCoV dünya üzerinde 105 ülkede görülmüş olup, toplam bulaş sayısı 109.577, ölüm sayısı 3809' dur. Çok ortalama bir hesapla bulaşan kişilerin  %3 ünde ölümle sonuçlanmaktadır. Ölümler, büyük çoğunluğu 65 yaş üstü kişilerde görülmekte, 40 yaş ve altında bu oran binde 2 ye kadar düşmektedir. Altta yatan hastalıkları (akciğer hastalıkları, organ yetmezlikleri, kanser, diyabet, bağışıklık baskılayan hastalıklar) olan kişiler ağır hasta olmakta, genç sağlıklı erişkinlerde ve çocuklarda hastalık nispeten hafif seyretmektedir. Yazı birkaç saat sonra tamamlandığı sırada ise 2019-nCoV dünya üzerinde Türkiye dahil 109 ülkede görülmüş olup, toplam bulaş sayısı 113.702, ölüm sayısı 4012' ye yükselmiştir. Bu anlamda bir Pandemi ile karşı karşıya olduğumuzu kabul etmeli ve kişisel, aile, işyeri, halk ve devlet olarak önlemlerimizi almaya devam etmeliyiz. Güncel verilere http://bit.ly/338hctp adresinden ulaşabilirsiniz.

 

Öncelikle Korona Virüs’ün kuluçka ve bulaş süresinin 2-14 gün arasında değişmesi kesin kanıtlanamasa da bu sürenin 22 güne kadar çıkabilmesine dair veriler sebebi ile virüsü taşıyan kişiler henüz hastalık belirtilerini göstermiyor durumda olabilirler. Ancak bu kişiler kişisel hijyene dikkat etmedikleri taktirde henüz hastalığa yakalanmadan da virüsü yayabilmektedirler. Hastalık belirtileri 39 derece ateş ile beraber seyreden, öksürük, nefes darlığı, nadiren boğaz ağrısı ve nadiren burun akıntısı ile kendini gösterecektir. Hastalığın grip ve nezle ile karıştırılması mümkündür. Ancak bir şekilde bu belirtileri gösteren bireyler ön tanı anlamında sağlık kuruluşlarına başvurmalıdırlar.  Unutmayalım ki bugün için Yeni Koronavirüs (2019-nCoV) üzerinde etkili olan bir ilaç yoktur. Bu nedenle hastalara şikayetlerini azaltacak ve varsa bozulan organ fonksiyonlarını destekleyecek tedaviler verilmektedir. Antibiyotiklerin tedavide yeri yoktur. Çünkü hastalığın kaynağı virüstür. Yeni bir virüs olduğu için aşısı yoktur. Korunmada en etkili yöntem, virüsle (hasta kişilerle) temas etmekten kaçınmaktır.

 

Virüs yayılımı; hasta kişilerin öksürmesi, aksırması sonucu ortama yayılan damlacıklar yoluyla ve yakın temas (öpüşme, el sıkma, birlikte yaşama, çalışma vb.) ile gerçekleşmektedir.

 

Toplu yaşam alanlarında ve sitelerde çalışan personeller öncelikle söz konusu anagayrimenkulün sakinlerinin gelir düzeyi, profesyonel yaşamdaki işleri, özellikle yurtdışı seyahat yoğunluğu gibi sebeplerle risk altındadırlar. Hastalık yaygınlaştıkça bu farklılıkların bir önemi kalmayacaktır. Virüsü bulaş yolu ile taşıyan sakinlerde ortak alanlarda, sosyal tesislerde, spor alanlarındaki alet ve makinelerde, ortak kullanılan wc, duş alanlarında, nemli alanlarda, geçiş yollarında, kapı kollarında, kapı zili, intercom, asansör kontrol bölümlerinde taşıdıkları virüsü kişisel hijyenlerine dikkat etmedikleri taktirde henüz hastalanmadan bulaştırabilirler. 

 

Bununla beraber hastalarla  asansör kabinlerinde, küçük ve havalandırılmayan alanlarda, sauna, buhar odası gibi tesislerde, kapalı havuz alanlarında beraber kullanım virüs ile temas ihtimalini arttıracaktır. 

1. Ortak alan temizlik ve housekeeping işlerinde çalışanlar, evsel atıkları toplayan çalışanlar hastalık yayılmadan önce plastik eldiven (tercihen ameliyat eldiveni) kullanmaya başlamalıdırlar. Giriş kapılarında misafirler, kargo, kurye ve servis elemanları ile kimlik belgesi, posta, kargo, evrak teslimi vs. alış verişi ile  temasta olan müracaat ve güvenlik görevlileri de çalışmalarına mani olmayacak şekilde tercihen ameliyat eldiveni eğer bu durum anagayrimenkul sakinleri açısından olumsuz karşılanıyorsa beyaz bez eldiven kullanmalıdırlar. Aynı şekilde tesislerde diğer para alışverişi, kredi kartı, harcama kartı vs. gibi temaslar yapan çalışanlar da eldiven kullanmalıdırlar.  Eldivenler tek kullanımlık olmalı ve çıkardıktan sonra bir başka poşet içinde ağzı bağlanarak atılmalıdır. Bez eldivenler 60-90°C’de normal deterjan ile yıkanmalıdır. Eldivenler çıkarıldıktan sonra eller yukarıda belirtildiği şekilde yıkanmalıdır.

2. Temizlik ve housekeeping işlerinde çalışanlar eğer residence veya apart dairelerin ev temizliklerini yapıyorlarsa, evlerde, odalarda bulunan daire sakinleri ve yardımcıları ile yakın temastan kaçınmalı, yukarıda ilk maddede sayılan eldiven dışında dairede yaşayanlar ile ilgili bir hastalık şüphesini taşıyorlarsa ilave olarak alt maddedeki maske kullanımını sağlamalıdırlar.

3. Tesislerde çöpler dairelerin kapılarından toplanıyorsa veya katlarda bu amaçla kullanılan atık kutuları bulunuyorsa çöplerin toplanması ve taşınması sırasında çalışanlar tek kullanımlık ameliyat eldiveni, N95/FFP2 veya N99/FFP3 maske, bu maskeler bulunamaz ise tıbbi maske (cerrahi maske),  gözlük / siperlik kullanılmalıdırlar. Katlardaki atık kutularında eğer kullanılmıyorsa bu dönemde çöp poşeti uygulaması zorunlu hale getirilmeli, atık kutularının kapaklarının kapatılmasının sağlanmasına özen gösterilmelidir.

4. Tesislerin bulunuyorsa çöp depolama ve ayrım merkezlerinde çalışanlar yukarıdaki maddeye ilave olarak önlük (steril olmayan, tercihen sıvı geçirimsiz ve uzun kollu) kullanmalı, çöp merkezlerine girişlerde ayakkabıları üzerine galoş giymelidirler. Gözlük / siperlik kullanımı standart olmalıdır. Atık kutularının ve çöp  merkezlerinin en az gün aşırı olmak üzere dezenfekte edilmesi sağlanmalıdır. Bu dezenfekte sırasında gerek basınçlı suyun yüz ve vücuda sıçrama yapması ihtimaline karşı kişisel koruyucular kullanmalıdır. Tekrar kullanılabilir özellikteki gözlükler üreticinin önerisine göre temizlenmeli, özel bir öneri yok ise %70 etil alkol ile dezenfekte edilerek uygun ortamda kendi kendine kurumak üzere bırakılmalıdır, gözlüğün tekrar kullanılması durumunda, Tesis Yönetimi tarafından gözlüğün nerede çıkartılıp depolanacağı ve dezenfekte edileceği talimatlandırılmalıdır. Tek kullanımlık koruyucular çıkarıldıktan sonra bir başka poşet içinde ağzı bağlanarak atılmalı, eller yukarıda belirtildiği şekilde yıkanmalıdır.

5. Tesislerde tuvalet, banyo gibi ortak kullanılan alanlar iyi havalandırılmalı, klozet, kapı kolları ve lavabo gibi yüzeyler kullanım yoğunluğuna bağlı olarak günde en az iki saat ara ile uygun şekilde temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir. Bunu sağlamak için gerekli görevlendirmeler ve kontrol tabloları oluşturulmalıdır.

6. Tesislerde çalışanlar, özellikle solunum enfeksiyon bulguları (ateş, burun akıntısı, burun tıkanıklığı, hapşırma, öksürme, boğaz ağrısı gibi) varlığında ve hastalık şüphesinde beklemeden ilk amirlerine bilgi vermelidir. Bu gibi durumlarda çalışma arkadaşları ile temastan kaçınmalı, kalabalık yerlere girmemeli, eğer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve burnun kapatılması (mümkünse tıbbi maske kullanılması) gerekmektedir.