Site Ortak Alanına Yapılan İzinsiz Yapılar İçin Alınan ''Yapı Kayıt Belgesi'' Yıkımı Engeller mi?

Bilindiği üzere İmar Kanunu’na eklenen geçici madde 16 ile 31/12/2017 tarihinden önce yapılan ruhsat ve ruhsat eklerine aykırı yapılara Yapı Kayıt Belgesi düzenlenmesi öngörülmüştür. Yapı Kayıt Belgesi verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar 06.06.2018 tarihli ve 30443 sayılı resmî gazetede yayımlanmış ve Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından 06.07.2018 tarihinde yayımlanan 2018/8 sayılı Genelge ile cins değişikliği ve kat mülkiyeti işlemleri düzenlenmiştir. Bu değişiklikle birlikte birçok kat maliki yapı kayıt belgesi başvurusunda bulunmuş ve imara aykırı yaptığı yapılar için bu belgeyi edinmiştir. Yapı Kayıt Belgesi; ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı olarak 31/12/2017 tarihinden önce yapılan bir yapının kayıt altına alınması ve kullanımına yönelik olarak verilen, imar bakımından ilave bir hak sağlamayan ve kazanılmış hak oluşturmayan, yapının imar durumu ve ruhsata uygun hale getirilmesi veya kentsel dönüşüm uygulamasına kadar verilen geçerli olan geçici bir belge niteliğini taşımaktadır.

Fakat uygulamada baktığımızda yapı kayıt belgesinin neredeyse tapu kayıt belgesi gibi kullanıldığı ve belgeyi alan kişilere sınırsız bir hak tanıdığı gibi davranıldığı görülmektedir. Diğer taraftan en önemli aykırılık ise kat maliklerinin site ya da apartman ortak alanlarına şahsi kullanım olarak yaptığı imara aykırı yapılara ilişkin alınan yapı kayıt belgeleri gereğince hak iddia etmeleri ve yönetimlere bu konuda zorluk çıkarmalarıdır.

Daha önceki yazılarımızda ve anlatımlarımızda da bahsettiğimiz gibi, yapı kayıt belgesi imar kanunu mevzuatın uyarınca getirilen bir düzenlemedir. En önemli sağladığı fayda ise, şartları çerçevesinde alınan yapı kayıt belgesi neticesinde imara aykırı yapının imar mevzuatınca yıkımını engellemesidir. Tekrardan belirtmek gerekirse sadece imar mevzuatı çerçevesindeki yıkımı engeller. Fakat kat mülkiyeti kanunu çerçevesinde kurulan site ve apartmanların ortak alanlarına ilişkin her türlü el atma ve işgal KMK’nın madde 19 ve diğer ilgili maddeleri koruması altındadır. Dolayısıyla bir kat maliki site/apartman ortak alanında izinsiz olarak şahsi kullanım maksatlı yaptığı bir yapı ya da ortak alan vasfındaki çatıda yapılan bir uzatma işgali için her ne kadar yapı kayıt belgesi alınmış olsa dahi bu belge Kat Mülkiyeti Kanunu’na tabi yerlerdeki ortak alanlara yapılan işgalleri korumamaktadır. Bu nedenle diğer kat malikleri veya yönetim tarafından açılacak el atmanın önlenmesi ve eski hale iade davaları sonucu mahkemece yapı kayıt belgesi sahibi aleyhinde kararlar çıkacak hem ilgili yapının yıkılmasına hem de geriye dönük ecri misil ödenmesine ilişkin kararlar ile karşılaşılabilecektir.