Depozito sistemi, ambalajların geri dönüştürülmesi ve yeniden kullanılmasını teşvik eden bir sistemdir. Bu sistem, tüketicilerin ambalajlar için bir depozito ödemesi yapmalarını ve daha sonra bu ambalajları teslim ettiklerinde depozitolarını geri almalarını içerir. İşte bir depozito sisteminin nasıl çalışabileceğine dair genel adımlar:
Depozito Belirleme: Her ambalaj türü için belirli bir depozito miktarı belirlenir. Bu miktar, ambalajın türüne, boyutuna ve malzemesine bağlı olarak değişebilir.
Ürün Satışı: Tüketiciler, ürünü satın alırken ambalaj için belirlenen depozito miktarını öderler. Bu miktar, ürün fiyatına eklenmiş bir depozito olarak belirtilir.
Ambalaj Kullanımı: Tüketici, ürünü aldığında ambalajı kullanır. Ürün tüketildikten sonra, ambalajın atılmasını önlemek veya geri dönüşümü teşvik etmek için tüketicilere depozito iadesi yapılır.
Ambalajın Geri Getirilmesi: Tüketici, kullanılmış ambalajı belirlenen geri dönüşüm noktalarına veya satış noktalarına iade eder. İade edilen ambalajlar depozito sistemine dahil olan bir süreci başlatır.
Depozito İadesi: İade edilen ambalajları kabul eden satış noktaları, tüketiciye depozito miktarını geri öder. Bu ödeme, nakit olarak veya başka bir ödeme yöntemiyle yapılabilir.
Toplama ve Geri Dönüşüm: Satış noktaları, iade edilen ambalajları toplar ve uygun geri dönüşüm tesislerine gönderir. Burada ambalajlar, geri dönüştürülerek yeni ürünlerin üretiminde kullanılabilir.
Yasal ve İdari Yönetim: Depozito sistemi, belirlenen yasal düzenlemelere ve idari prosedürlere tabi olmalıdır. Bu, sistemin düzgün çalışması ve uygulanabilirliği için önemlidir.
Bu adımlar, genel bir depozito sistemi için temel unsurları içerir. Ancak, her ülke veya bölge farklı yasal düzenlemelere sahip olabilir, bu nedenle depozito sistemleri yerel gereksinimlere uygun olarak tasarlanmalıdır. Ayrıca, tüketicilere bu sistemi benimsetmek ve kullanmaya teşvik etmek için etkili iletişim stratejileri de önemlidir.
Depozitolu Ambalajları Kullanmak Neden Önemli?
- Depozito sistemi kar amacı gütmemelidir.
- Depozito sistemi, içecek üreticileri tarafından işletilmeli ve depozito kullanımına uygun ürün üreten üreticiler de bu sistemde söz sahibi olmalıdır.
- Depozito sistemini işletecek kurumun finansal sürdürülebilirliğini sağlaması için toplanacak malzemelerin satış bedeli, iade edilmeyen ambalajların depozito tutarları ve üreticilerden alınacak katkı payları olmak üzere üç ana gelir kalemi olmalıdır.
- Depozito sistemi tüm ülkeyi kapsayacak şekilde kurulmalıdır.
- Depozito uygulanacak tüm ambalaj malzemelerinin türü, boyutu ve içecek tipleri belirlenmeli ve bu kriterler ambalajların en az yüzde 90’ını kapsamalıdır.
- Depozito sisteminin operatörü operasyonu uçtan uça yönetmeli, bunun için mevcut tesis ve dağıtım ağını kullanmalıdır.
- Depozito bedelleri sabit veya ambalaj boyutuna göre farklı oranlarda belirlenebilir. Ancak kesinlikle ürün bedellerinden ayrı olarak listelenmelidir.
- Depozito sistem operatörü iade yönetim bedeli ödemek suretiyle manuel ve otomatik iade noktalarının faaliyetlerini devam ettirmesine katkıda bulunur, depozito iade noktalarını gönüllülük esası ile kurmayan firmalara iade noktalarını kurar.
- Perakende satış noktaları haricinde restoran, kafe, otel ve içecek servisinin yapıldığı eğlence mekanlarından da ambalaj atıkları iade sistemiyle toplanmalıdır.
- Finansal akış ve malzeme akışı, sistem operatörü tarafından koordine edilerek toplanan ambalaj atıklarının işlenmesi temin edilmelidir.
Toplama ve geri dönüşüm hedeflerinin birbiriyle tutarlı bir şekilde belirlendiği, iyi tasarlanmış bir depozito sistemi başarılı bir şekilde işleyecektir.